Mở đầu

Câu hỏi. Theo em những nhận định dưới đây có liên quan gì đến quản lí tiền? Vì sao?

• Kiến tha lâu đầy tổ.
• Miệng ăn núi lở.

Lời giải:

Những nhận định có liên quan đến quản lí tiền:

• Kiến tha lâu đầy tổ.
• Ý nghĩa: Con kiến rất nhỏ bé, mỗi lần chỉ tha được một ít mồi, nhưng tha mãi cũng có ngày đầy tổ. Tức là, nhiều cái nhỏ dồn lại sẽ thành cái lớn, chúng ta đừng tiêu xài phung phí tiền bạc mà hãy tích góp hằng ngày thì có ngày chúng ta sẽ có một số tiền to lớn như ta mong muôn.
• Miệng ăn núi lở.
• Ý nghĩa: Chỉ có ăn mà không làm, không dành dùm tiền bạc thì dù ta có có bao nhiêu tiền, có giàu cỡ nào thì rồi cũng hết.

Khám phá

Câu hỏi 1. Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

• Em có nhận xét gì về cách sử dụng tiền thưởng của bạn T?
• Theo em, thế nào là quản lí tiền hiệu quả?
• Việc quản lí tiền hiệu quả có ý nghĩa như thế nào?

Lời giải:

• Nhận xét về cách sử dụng tiền thưởng của bạn T: Bạn T đã sử dụng tiền hợp lí, bạn mang số tiền thưởng của mình giúp cho một bạn khó khăn chứ không phung phí số tiền vào những việc vô ích. Đây là một điều đáng trân trọng.
• Quản lí tiền hiệu quả: biết sử dụng tiền một cách hợp lí, không tiêu xài phung phí, nhằm thực hiện những mục tiêu lớn hơn trong tương lai cũng như phòng trừ những bất trắc trong cuộc sống. 
• Việc quản lí tiền hiệu quả có ý nghĩa: giúp ta chủ động chi tiêu hợp lí, rèn luyện tiết kiệm, dự phòng cho trường hợp khó khăn và đầu tư cho tương lai. 

Câu hỏi 2. Em hãy đọc các phương án quản lí tiền và trả lời câu hỏi.

• Em chọn phương án nào trong những gợi ý trên? Vì sao?
• Em có suy nghĩ gì về việc quản lí tiền hiện quả?

Lời giải:

Trong các phương án trên, em sẽ chọn phương án:

• c. Phân chia thành các khoản khác nhau để sử dụng hợp lí.

=> Khi chúng ta phân chia thành các khoản khác nhau sẽ giúp ta sử dụng tiền hợp lí hơn, luôn kiểm soát được tài chính, ta biết được đâu là khoản tiền ta có thể sử dụng khi cần thiết, đâu là khoản tiền có thể dành dụm cho tương lai, từ đó có được cách chi tiêu hợp lí.

• d. Luôn cân nhắc kĩ trước khi sử dụng. 

=> Khi muốn sử dụng một khoản tiền nào thì cũng luôn cân nhắc trước khi sử dụng, điều đó sẽ giúp ta tránh được những rủi ro về tiền bạc, tránh những sự lãng phí không cần thiết.

Câu hỏi 3. Em hãy thuyết trình trước lớp về nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả theo gợi ý dưới đây.

Nguyên tắc 1: Chi tiêu hợp lí

(Ưu tiên mua những thứ mình cần hơn những thứ mình muốn).

Nguyên tắc 2: Tiết kiệm thường xuyên

(Tiết kiệm ít nhất 10% thu nhập để dự phòng trường hợp rủi ro).

Nguyên tắc 3: Tăng nguồn thu.

Lời giải:

Gợi ý:

Kiếm tiền đã khó, chi tiêu như thế nào để hợp lý càng khó hơn gấp bội. Đó là lý do vì sao tất cả chúng ta phải học cách quản lí tiền bạc và chi tiêu hợp lý. Có 3 nguyên tắc chúng ta cần biết để quản lí tiền hiệu quả:

• Nguyên tắc 1: Chi tiêu hợp lí
• Khi muốn sử dụng một khoản tiền nào phải luôn cân nhắc trước khi sử dụng, điều đó sẽ giúp ta tránh được những rủi ro về tiền bạc, tránh những sự lãng phí không cần thiết.
• Chúng ta cần phân chia thành các khoản khác nhau sẽ giúp ta sử dụng tiền hợp lí hơn, luôn kiểm soát được tài chính.
• Nguyên tắc 2: Tiết kiệm thường xuyên
• Chúng ta chỉ mua những thứ thật sự cần thiết, hãy dành một khoản tiết kiệm riêng để tránh những rủi ro bất ngờ ập đến. Không nên chi tiêu cho những khoản không hợp lí, đặc biệt trong học sinh của chúng ta như nạp tiền vào game, mua các đồ chơi mắc tiền, ăn uống quá nhiều,…
• Nguyên tắc 3: Tăng nguồn thu
• Nếu như bạn có ưu điểm về ngoại ngữ, bạn có thể xin những công việc như dịch thuật, dịch lời bài hát,... Công việc này vừa có thể giúp mình tăng thêm nguồn thu nhập, vừa có thể cải thiện khả năng ngoại ngữ, giúp ích cho công việc của bạn trong tương lai.
• Bên cạnh đó cũng còn rất nhiều cách kiếm tiền khác mà mỗi bạn sẽ có một cách thức riêng để hiện thực hóa nó. Hãy chi hợp lí, tiết kiệm thường xuyên, nếu có thể thì hãy tự tạo thu nhập cho mình.

Câu hỏi 4. Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu.

• Trường hợp 1:

Vì điều kiện kinh tế gia đình khó khăn, M quyết tâm đạt được học bổng. Hai năm qua, nhờ nỗ lực, chăm chỉ học tập, M đã nhận được học bổng khuyến học của quậnu, giúp giảm bớt gánh nặng kinh tế cho gia đình.

• Trường hợp 2:

T khá khép tay, bạn ấy thường tranh thủ làm bánh vào thời gian rảnh để bán kiếm tiền. Nhờ vậy, mỗi tháng, T đều có một khoản tiền để đóng học phí và giúp đỡ cho gia đình.

• Trường hợp 3:

Ngoài thời gian học, H còn cộng tác với một số tờ báo, trang tin điện tử về tuổi học trò để viết bài. Nhờ vậy, H vừa có tiền mua dụng cụ học tập, vừa cải thiện khả năng viết văn của mình.

Yêu cầu

• Em có nhận xét gì về cách tạo thu nhập của các bạn trong ba trường hợp trên?
• Ngoài những cách tạo thu nhập trên, theo em, lứa tuổi học sinh còn có cách tạo thu nhập nào khác?

Lời giải:

Nhận xét:

• Trường hợp 1: M đã tạo ra thu nhập bằng cách chăm chỉ học tập thật giỏi để nhận được học bổng khuyến học của quận. Từ đó giúp cho gia đình M giảm bớt gánh nặng kinh tế.
• Trường hợp 2: Nhờ sự khéo tay của mình, T đã tranh thủ làm bánh vào thời gian rảnh để làm bánh và bán kiếm tiền, T đã tự tạo ra thu nhập cho bản thân mình. Từ đó T có thể có một khoản tiền đóng học phí và giúp đỡ gia đình.
• Trường hợp 3: H đã tạo ra thu nhập bằng cách làm thêm ngoài giờ học, H cộng tác với một số bài báo, trang tin điện tử về tuổi học trò để viết bài và nhận được những khoản thù lao từ việc đó => Có tiền để trang bị cho mình dụng cụ học tập, vừa cải thiện khả năng viết có thể phục vụ cho việc làm của H sau này tốt hơn.

Ngoài những cách tạo thu nhập trên, lứa tuổi học sinh còn có cách tạo thu nhập khác như:

• Xin những công việc như dịch thuật, dịch bài hát,... dành cho những bạn ưu điểm về ngoại ngữ.
• Các bạn có thể tự làm đồ handmade như thiệp 8/3, 20/10, 20/11, các loại tranh vẽ, đan khăn, làm đồ trang trí….
• Bạn có thể thu gom phế liệu từ nhà, trường để bán.

Luyện tập

Câu hỏi 1. Em hãy tự đánh giá về cách chi tiêu, tiết kiệm của em trong hai tuần gần đây và đề xuất hành động cụ thể để quản lí tiền một cách hiệu quả.

Lời giải:

Gợi ý:

• Ghi ra danh sách những khoản em đã chi tiêu trong hai tuần gần đây.
• Đánh dấu tick vào những khoản đã tiêu hợp lí
• Đánh dấu x vào những khoản chưa hợp lí
• Đánh giá xem em đã chi tiêu hợp lí chưa.
• Tự đưa ra giải pháp để chi tiêu hợp lí hơn trong thời gian tới.

Câu hỏi 2. Em hãy đọc tình huống sau và tư vấn cho các bạn H và T cách quản lí tiền, tạo thu nhập phù hợp.

Lời giải:

Tình huống 1: 

• H có thể mua một món đồ có giá trị nào đó để phục vụ cho việc học của bạn thân. Nếu H muốn mua một món đồ nào đó dù giá trị nhỏ hay lớn thì hãy hỏi mẹ và cân nhắc kĩ trước khi mua.
• Nếu H chưa có ý định mua thì hãy tiếp tục dành dụm để phòng trừ các rủi ro sau này hoặc dành số tiền đó để đóng học phí, mua các vật dụng cần thiết cho việc học.
• Bên cạnh đó, nếu H mong muốn tạo thu nhập, H có thể dùng một khoản tiền để mua các vật dụng làm đồ dùng handmade, mua dụng cụ làm bánh để làm bánh,…. bán lấy tiền kiếm thêm thu nhập.

Tình huống 2: 

• T có thể tạo thu nhập bằng cách làm đó, tuy nhiên phải cân bằng được việc học và công việc đăng bán trên mạng xã hội.
• Nếu không làm thêm, T có thể tận dụng sự đầu tư của cha mẹ để cố gắng giành lấy học bổng cũng là một cách để tạo thu nhập.

Câu hỏi 3. Em hãy thảo luận và thuyết trình về ý nghĩa của một trong hai thông điệp dưới đây:

• “Nếu bạn mua những thứ bạn không cần, bạn sẽ sớm phải bán đi những thứ bạn cần” (Warren Buffett)
• “Bạn phải làm chủ được tiền của mình, bằng không tình cảnh thiếu thốn sẽ mãi mãi kiểm soát bạn”. (Dave Ramsey)

Lời giải:

Ý nghĩa của hai thông điệp:

“Nếu bạn mua những thứ bạn không cần, bạn sẽ sớm phải bán đi những thứ bạn cần” (Warren Buffett):

• Đối với một số người, quản lý tài chính cá nhân chỉ đơn giản là nắm bắt được các khoản chi và thu trong một khoản thời gian nào đó. Họ thường mắc phải những sai lầm cơ bản trong việc quản lý tiền bạc, các khoản chi thu, đầu tư và phòng ngừa rủi ro.
• Vì vậy, hãy cân nhắc kĩ lưỡng trong từng chi tiêu của bản thân, những sai lầm bé nhỏ có thể dẫn đến kết cục không lường.

“Bạn phải làm chủ được tiền của mình, bằng không tình cảnh thiếu thốn sẽ mãi mãi kiểm soát bạn”. (Dave Ramsey):

• Bạn đừng xài tiền của chúng ta hết nhẵn chỉ trong vài ngày rồi những lúc cần thiết lại không có một xu dính túi.
• Bản thân đã kiếm được tiền rồi thì đừng để nó chi phối bạn, hãy thiết lập kế hoạch chi tiêu cân đối, hợp lý để có một cuộc sống thoải mái, lành mạnh hơn nhé.

Vận dụng

Câu hỏi 1. Em hãy liệt kê những khoản chi tiêu của em trong một tháng và phân loại các chi tiêu cần thiết, không cần thiết.

Gợi ý: Tham khảo biểu mẫu quản lí tiền đưới đây:

Lời giải:

Em có thể thực hiện theo mẫu sau:

Câu hỏi 2. Em hãy cùng với nhóm bạn thực hiện một dự án nhằm tạo nguồn thu phù hợp với khả năng của học sinh (thu gom phế liệu, tăng gia sản xuất, làm đồ thủ công để bán,...) để có tiến giúp đỡ một bạn có hoàn cảnh khó khăn trong trường.

Lời giải:

Gợi ý:

• Ý tưởng dự án: làm đồ thủ công để bán
• Thành viên: không giới hạn
• Thời gian thực hiện: vào chủ nhật hàng tuần.
• Mục tiêu: tạo thu nhập cho các thành viên trong nhóm, trích 50% lợi nhuận để giúp đỡ các bạn khó khăn.