1. Nguyên nhân và điều kiện của cuộc đại phát kiến địa lí

Câu hỏi 1. Vì sao đến thế kỉ XV việc tìm đường biển sang phương Đông của người Tây Âu được đặt ra cấp thiết?

Lời giải:

Từ giữa thế kỉ XV, việc tìm đường biển sang phương Đông của người Tây Âu được đặt ra cấp thiết do sự phát triển của nền sản xuất ở các nước Tây Âu khiến nhu cầu về nguyên liệu, vàng bạc và mở rộng thị trường ngày một gia tăng.

Câu hỏi 2. Phân tích những yếu tố tác động đến các cuộc phát kiến địa lí trong lịch sử.

Lời giải:

Những yếu tố tác động đến các cuộc phát kiến địa lí trong lịch sử:

- Các con đường buôn bán truyền thống từ châu Âu sang phương Đông qua Địa Trung Hải,... bị người Ả Rập và Thổ Nhĩ Kỳ độc chiếm, hàng hoá của thương nhân bị cướp đoạt một cách vô lí. Nhu cầu tìm kiếm một con đường khác để sang phương Đông được đặt ra cấp thiết hơn bao giờ hết.

- Lúc đó, từ quan niệm đúng đắn về hình dạng Trái Đất và hiểu biết về các đại dương người châu Âu đã vẽ được bản đồ, hải đồ có ghi các vùng đất, hòn đảo, bến cảng....

- Các nhà hàng hải cũng bắt đầu nghiên cứu các dòng hải lưu, hưởng gió,... Cuối thế kỉ XV, la bàn nam châm được sử dụng một cách phổ biến để đi trên sông, biển khi không có Mặt Trời hay trăng, sao.

- Sự bảo trợ của một số nhà nước phong kiến ở châu Âu cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc phát kiến địa Ií.

2. Một số cuộc đại phát kiến địa lí

Câu hỏi 1. Mô tả hành trình các cuộc đại phát kiến địa lí của C.Cô-lôm-bộ và Ph.Ma-gien-lăng trên lược đó.

Lời giải:

1. C.Cô-lôm-bồ và cuộc thám hiểm tìm ra châu Mỹ (1492-1502)

- Tháng 8 – 1492, trên ba chiếc tàu, C.Cô-lôm-bộ cùng đoàn thuỷ thủ Tây Ban Nha rời cảng đi về hướng tây.

- Sau hơn hai tháng lênh đênh trên biển, ông và đoàn thuỷ thủ dũng cảm đã đến được một số đảo thuộc vùng biển Ca-ri-bê ngày nay. Ông đinh ninh rằng đã tới "Đông Ấn Độ", nhưng thực ra đó là vùng đất mới – châu Mỹ.

- C.Cô-lôm-bô được coi là người phát hiện ra châu lục này. Tiếp theo, ông còn tiến hành ba cuộc thám hiểm đến châu Mỹ vào các năm 1493, 1498 và 1502.

2. Cuộc thám hiểm vòng quanh Trái Đất của Ph.Ma-gien-lăng (1519-1522)

- Tháng 9 –1519, đoàn thám hiểm của Ph.Ma-gien-lăng gồm năm chiếc tàu ra khơi từ Tây Ban Nha, cũng nhằm tìm kiếm tuyến đường biển theo hướng tây | tới quần đảo Gia Vị (thuộc In-đô-nê-xi-a ngày nay).

- Sau khi khám phá ra eo biển nằm ở cực Nam châu Mỹ (sau này được gọi là eo biển Ma-gien-lăng), đoàn thám hiểm tiến vào một đại dương rộng lớn mà Ph.Ma-gien-lăng gọi là Thái Bình Dương.

- Trải qua nhiều ngày lênh đênh trên biển, đoàn đã đến được Phi-líp-pin (cuối năm 1520).

- Tại đây, Ph.Ma-gien-lăng đã thiệt mạng trong cuộc đụng độ với thổ dân. Các thuỷ thủ trong đoàn tiếp tục hành trinh trở về Tây Ban Nha (9 – 1522) dưới sự chỉ huy của S.Ê-ca-nô. Chuyến đi này đã chứng minh một cách thuyết phục nhất Trái Đất có hình cầu.

Câu hỏi 2. Nêu ý nghĩa của hai cuộc đại phát kiến địa Ií.

Lời giải:

- C.Cô-lôm-bộ được coi là người phát hiện ra châu Mỹ.

- Cuộc thám hiểm vòng quanh Trái Đất của Ph.Ma-gien-lăng đã chứng minh một cách thuyết phục nhất Trái Đất có hình cầu.

3. Tác động của các cuộc phát kiến địa lí

Câu hỏi. Hãy phân tích những tác động đối với các cuộc đại phát kiến địa lí đối với tiến trình lịch sử.

Lời giải:

- Về kinh tế, các cuộc đại phát kiến địa lí đã góp phần mở rộng phạm vi buôn bán trên thế giới, thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của thương nghiệp và công nghiệp. Nhờ vậy tầng lớp thương nhân và chủ xưởng sản xuất,... ở Tây Âu trở nên giàu có.

- Các cuộc phát kiến địa lí đem lại cho loài người hiểu biết về những con đường mới, vùng đất mới,... khiến sự giao lưu văn hoá giữa các dân tộc được tăng cường và mở rộng.

- Tuy nhiên, trong sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế, người lao động (nhất là nông dân) ngày càng bị bần cùng hóa. Dẫn đến nạn buôn bán nô lệ và làm nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa.

Luyện tập - Vận dụng

Bài tập 1. Trong những tác cộng của các cuộc phát kiến địa li đối với lịch sử, theo em, tác động nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Lời giải:

Theo em, tác động quan trọng nhất của các cuộc đại phát kiến địa lí đã góp phần mở rộng phạm vi buôn bán trên thế giới, thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của thương nghiệp và công nghiệp.

Bài tập 2. Là một người dân châu Á, em có suy nghĩ gì về sự có mặt của người châu Âu, ở các nước châu Á sau các cuộc phát kiến địa Ií?

Lời giải:

Là một người dân châu Á, sự có mặt của người châu Âu, ở các nước châu Á sau các cuộc phát kiến địa Ií giúp thêm hiểu biết về những con đường mới, vùng đất mới,...làm cho sự giao lưu văn hoá giữa các dân tộc được tăng cường và mở rộng.

Bài tập 3. Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet về C. Cô-lôm-bô, Ph. Ma-gian lăng và đánh giá công lao của họ.

HS tự thực hiện.