1. Đặc điểm dân cư, xã hội

a) Vấn đề nhập cư và chủng tộc

Câu hỏi. Dựa vào hình 1 và thông tin trong mục a, hãy nêu đặc điểm nhập cư và chủng tộc ở Bắc Mỹ.

Lời giải:

- Chủng tộc:

+ Người châu Âu là người Anh-điêng và người E-xki-mô thuộc chủng tộc Môn-gô-lô-it, di cư từ châu Á sang.

+ Sau cuộc phát kiến ra châu Mỹ năm 1492, người châu Âu thuộc chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-it (người Anh, I-ta-li-a, Đức,...) di cư sang Bắc Mỹ ngày càng nhiều. Người da đen thuộc chủng tộc Nê-grô-it từ châu Phi bị bắt sang làm nô lệ, lao động trong các đồn điền trồng bông, thuốc lá,...

- Di cư:

+ Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, xuất hiện các đợt di dân từ nhiều khu vực trên thế giới (trong đó có châu Á) vào Bắc Mỹ.

+ Lịch sử nhập cư đã tạo nên thành phần chủng tộc đa dạng ở Bắc Mỹ.

+ Trong quá trình chung sống, các chủng tộc hoà huyết khiến thành phần dân cư thêm đa dạng.

b) Vấn đề đô thị hóa

Câu hỏi. Dựa vào thông tin và bảng số liệu trong mục b, hãy trình bày đặc điểm đô thị hóa ở Bắc Mỹ.

Lời giải:

- Sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp đã thúc đẩy quá trình đô thị hoa ở Bắc Mỹ, làm xuất hiện các siêu đô thị và các dài siêu đô thị.

- Một số đô thị lớn ở Bắc Mỹ năm 2020 là Niu Óoc (18,8 triệu người), Lót An-giờ-lét (12,4 triệu người), Sica-gô (8,9 triệu người), Môn-trê-an (4,2 triệu người).

- Các đô thị lớn của Bắc Mỹ chủ yếu tập trung ở phía nam hệ thống Ngũ Hồ và ven Đại Tây Dương, nối tiếp nhau tạo thành hai dải siêu đô thị từ Niu Cóc đến Oa-sinh-tơn và từ Môn-trê-an đến Si-ca-gô. Vào sâu trong nội địa, các đô thị nhỏ hơn và thưa thớt hơn.

2. Các trung tâm kinh tế quan trọng

Câu hỏi. Quan sát hình 2, hãy:

- Xác định trên bàn đồ các trung tâm kinh tế quan trọng ở Bắc Mỹ.

- Kể tên các ngành kinh tế ở một số trung tâm.

Lời giải:

- Các trung tâm kinh tế: Van-cu-vo; Xan Phan -xi-xco; Lốt An-gie-net; Hau-xton; Niu Óoc; Sicago; Toronto; Sicago; Oasinhton

- Các ngành kinh tế: luyện kim đen, luyện kim màu, cơ khí, sản xuất oto, đóng tàu, sản xuất máy bay, điện tử - viễn thông, hoá chất, giấy, dệt máy,..

3. Phương thức con người khai thác tự nhiên bền vững ở Bắc Mỹ

Câu hỏi. Dựa vào thông tin trong mục 3, hãy phân tích phương thức con người khai thác tự nhiên bên vững ở Bắc Mỹ thông qua việc sử dụng tài nguyên rừng, nước, đất, khoáng sản.

Lời giải:

- Phương thức khai thác bền vững tài nguyên đất:

+ Bắc Mỹ có nhiều đồng bằng rộng lớn, bằng phẳng, đất đai màu mỡ, đã được khai thác từ rất lâu đề trồng trọt và chăn nuôi. Do thời gian dài sử dụng lượng lớn phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hoả học, đất đã bị thoái hoá.

+ Hiện nay, các nước Bắc Mỹ đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng "nông nghiệp xanh", ứng dụng khoa học – công nghệ trong quá trình sản xuất, nhờ đó đem lại năng suất cao, đồng thời bảo vệ tài nguyên đất.

- Phương thức khai thác bền vững tài nguyên nước:

+ Bắc Mỹ là khu vực có nguồn nước ngọt rất phong phú do có nhiều sông và hồ lớn. Hiện nay chất lượng nguồn nước được cải thiện nhờ các biện pháp như: quy định xử lí nước thải, ban hành Đạo luật nước sạch,... Bên cạnh đó, tài nguyên nước được khai thác tổng hợp nhằm tăng hiệu quả sử dụng và mang tính bền vững trong khai thác.

+ Nhiều sông hồ ở Bắc Mỹ bị ô nhiễm do chất thải từ hoạt động sản xuất và sinh hoạt. Hiện nay chất lượng nguồn nước được cải thiện nhờ các biện pháp như: quy định xử lí nước thải, ban hành Đạo luật nước sạch,... Bên cạnh đó, tài nguyên nước được khai thác tổng hợp nhằm tăng hiệu quả sử dụng và mang tính bên vững trong khai thác.

- Phương thức khai thác bền vững tài nguyên rừng:

+ Bắc Mỹ sở hữu tài nguyên rừng giàu có, bao gồm: rừng lá kim, rừng hỗn hợp, rừng lá rộng.... Trong thời gian dài, rừng bị khai thác mạnh để lấy gỗ, làm giấy, lấy đất canh tác nên diện tích bị suy giảm nhanh.

+ Chính phủ Hoa Kỳ và Ca-na-đa đã đưa ra nhiều biện pháp quản lí và khai thác bền vững tài nguyên rừng như: thành lập các vườn quốc gia, khai thác có chọn lọc và đề rừng tái sinh tự nhiên, quy định trồng mới sau khi khai thác, phòng chống cháy rừng...

- Phương thức khai thác bền vững tài nguyên khoáng sản:

+ Bắc Mỹ có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, dồi dào. Tuy nhiên, việc khai thác với quy mô lớn và sử dụng không hợp lí đã gây ô nhiễm môi trường và một loại khoáng sản nên cạn kiệt.

+ Các nước Bắc Mỹ đã có nhiều biện pháp để sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên khoáng sản, đồng thời đẩy mạnh sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và vật liệu thay thế.

Luyện tập - Vận dụng

Bài tập 1. Lựa chọn và phân tích một trong những vấn đề dân cư, xã hội ở Bắc Mỹ.

Lời giải:

Di cư:

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, xuất hiện các đợt di dân từ nhiều khu vực trên thế giới (trong đó có châu Á) vào Bắc Mỹ.

- Lịch sử nhập cư đã tạo nên thành phần chủng tộc đa dạng ở Bắc Mỹ.

- Trong quá trình chung sống, các chủng tộc hoà huyết khiến thành phần dân cư thêm da dang.

Bài tập 2. Tìm hiểu thông tin và chia sẻ với bạn về hoạt động sản xuất nông nghiệp ở khu vực Bắc Mỹ (cách thức canh tác, sản lượng, các trang trại,....).

Lời giải:

- Nền nông nghiệp Bắc Mĩ phát triển mạnh, đạt đến trình độ cao nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi và kĩ thuật tiên tiến:

+ Hoa Kì và Ca-na-đa: sử dụng ít lao động trong nông nghiệp nhưng sản xuất ra khối lượng nông sản rất lớn, phát triển nền nông nghiệp hàng hóa với quy mô lớn và là những nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới.

+ Mê-hi-cô có trình độ phát triển thấp hơn, nhưng cũng là một trong những nước đi đầu cuộc Cách mạng xanh.

- Phân bố sản xuất nông nghiệp: có sự phân hoá từ bắc xuống nam, từ tây sang đông.

+ Phía nam Ca-na-đa và phía bắc Hoa Kì: lúa mì.

+ Xuống phía nam: ngô xen lúa mì, chăn nuôi lợn, bò sữa.

+ Ven vịnh Mê-hi-cô: cây nhiệt đới, cây ăn quả.

+ Vùng núi, cao nguyên phía tây Hoa Kỳ: chăn thả gia súc.

+ Phía tây nam Hoa Kỳ: cam, chanh và nho.

+ Sơn nguyên Mê-hi-cô: chăn nuôi gia súc lớn, trồng ngô, cây công nghiệp nhiệt đới.

- Khó khăn:

+ bị cạnh tranh do nhiều nông sản giá trị cao

+ sử dụng phân hóa học và thuốc trừ sâu làm ảnh hưởng xấu đến môi trường,...