KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi:

a. Em đã bao giờ tự ý sử dụng tài sản của người khác chưa?

b. Nếu được làm lại, em sẽ làm gì khi ấy? 

Bài giải

a. Em đã từng tự ý sử dụng tài sản của người khác. Đó là: khi bút em hết mực, em đã tự ý lấy bút của chị em để viết mà chưa xin phép chị. 

b. Nếu được làm lại, lúc đó em sẽ xin phép chị trước. nếu chị đồng ý thì mới lấy viết.

KHÁM PHÁ

1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi

a. Bạn nào trong tranh thể hiện sự tôn trọng tài sản của người khác?

b. Em hay kể thêm một số biểu hiện tôn trọng tài sản của người khác.

Bài giải

a. Các bạn trong tranh 1 và 4 đã thể hiện sự tôn trọng tài sản của người khác.

b. Kể thêm một số biểu hiện tôn trọng tài sản của người khác: 

- Trên đường đi học về, Lan nhặt được một chiếc ví. Bạn ấy đã mang chiếc ví đến công an phường để trình báo. 

- Cây xoài nhà bác Bình trĩu quả nên đã vươn sang nhà An. Mặc dầu An rất thích ăn xoài nhưng mỗi lần muốn hái quả, An đều sang xin phép bác Bình chứ không tự ý hái. 

2. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi. 

CHIẾC DÂY CHUYỀN BỊ RƠI

(Theo Phạm Thị Nga, Giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 4, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021)

Câu hỏi

a. Vì sao Nam được thầy Hiệu trưởng tuyên dương trước tòan trường?

b. Việc làm của Nam có ý nghĩa gì?

c. Theo em, vì sao cần tôn trọng tài sản của người khác?

Bài giải

a. Nam được thầy Hiệu trưởng tuyên dương trước tòan trường là vì: Nam đã ý thức và biết mang đồ vật mình nhặt được đến cơ quan công an để trình báo, và đã từ chối nhận quà khi chủ nhân món đồ vật muốn cảm ơn. 

b. Việc làm của Nam có ý nghĩa: thể hiện Nam là người biết tôn trọng tài sản của người khác. 

c. Theo em, cần tôn trọng tài sản của người khác vì: đó là tài sản riêng của họ. 

LUYỆN TẬP

1. Em đồng tình hay không đồng tình với những ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a. “Nhặt được của rơi, trả người đánh mất” là tôn trọng tài sản của người khác.

b. Đã là bạn bè thân thiết thì có thể đọc thư của nhau mà không cần xin phép.

c. Giúp bảo quản đồ dùng, vật dụng của nhau cũng là thể hiện tôn trọng tài sản người khác.

d. Khi mượn đổ đạc của người lớn tuổi thì mới xin phép, còn mượn đồ của người nhỏ tuổi hơn thì không cần.

e. Nói lời xin lỗi và tìm cách đền bù khi làm hư hỏng đồ đạc của người khác.

Bài giải

- Em đồng tình với ý kiến a, c, e vì đó là những ý kiến thể hiện sự tôn trọng tài sản của người khác.

- Em không đồng ý với b, d vì: dù là bạn bè, người lớn tuổi hay ít tuổi hơn thì vẫn luôn phải tôn trọng tài sản của họ. Muốn sử dụng tài sản của bất kì ai thì cũng phải xin phép họ.

2. Nhận xét các hành động sau và đưa ra lời khuyên phù hợp

a. Thấy bạn lấy đồ của người khác mà không xin phép.

b. Thấy chị đang lén xem nhật kí của mình.

c. Bạn lấy vật dụng của mình dùng, sau đó mới nói mượn.

d. Thấy bạn nhặt được ví tiền trên đường và lẳng lặng cất vào cặp.

Bài giải

- Tất cả các hành động trên đều là hành động sai trái. 

- Đưa ra lời khuyên:

a. Nhắc nhở bạn là muốn lấy đồ của ai thì trước hết phải xin phép và đuọc sự cho phép của họ mới được lấy.

b. Nhắc nhở chị lần sau không được như vậy nữa vì đó là tài sản riêng tư của mình và mình muốn được chị tôn trọng.

c. Nhắc nhở bạn lần sau không được như vậy nữa. Khi muốn lấy vật dụng của bất kì ai đó thì cần phải nhận được sự cho phép của họ. 

d. Khuyên bạn nên đưa ví tiền lên đồn công an để trình báo. 

3. Xử lí tình huống

Tình huống 1: Nam rủ các bạn trong xóm sang nhà bác Trang để hái táo ăn mà không xin phép vì nghĩ rằng bác ấy là chị họ của bố mình.

Câu hỏi: Nếu là bạn của Nam, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: Sau tiết học Giáo dục thể chất, Thắng phát hiện mình cầm nhầm áo khoác của Mạnh nhưng không đổi lại cho bạn vì nghĩ rằng áo đồng phục nào cũng giống nhau.

Câu hỏi: Nếu là bạn của Thắng, em sẽ làm gì?

Tình huống 3: Thấy xe đạp của bạn Thanh để ở ngoài nắng, My định dắt xe của bạn vào chỗ có mái che gần đó. Tuy nhiên, Hồng lại bảo không nên làm thế vì đó là tài sản của người khác.

Câu hỏi: Nếu em là My, em sẽ xử lí như thế nào?

Tình huống 4: Châu đang ở nhà thì chị Thu sang mượn vở ghi của chị gái mình. Nghĩ rằng chị Thu là bạn thân của chị nên Châu đã chạy đi tìm, lấy vở và giao cho chị Thu?

Câu hỏi:

a. Em có đồng ý với việc làm của Châu không? Vì sao?

b. Nếu là Châu, em sẽ xử lí như thế nào?

Bài giải

• Tình huống 1: Nếu là bạn của Nam, em sẽ khuyên Nam nên xin phép bác Trang trước. Nếu bác ấy cho phép thì mới được hái. 
• Tình huống 2: Nếu là bạn của Thắng, em sẽ khuyên bạn ấy đổi lại áo khoác cho bạn Mạnh.
• Tình huống 3: Nếu em là My, em sẽ nói với Hồng: "Mặc dù xe là tài sản của Thanh nhưng mình biết bảo vệ tài sản cho bạn nghĩa là mình đang tôn trọng tài sản của bạn".
• Tình huống 4:

a. Em không đồng ý với việc làm của Châu. Vì: vở ghi là tài sản của chị gái, Châu không được phép quyết định là có cho chị Thu mượn hay không. 

b. Nếu là Châu, em sẽ gọi điện cho chị gái, nếu chị ấy đồng ý thì mới đi tìm và cho chị Thu mượn. 

4. Thuyết trình về ý nghĩa của việc tôn trọng tài sản của người khác theo gợi ý sau:

- Tại sao phải tôn trọng tài sản của người khác?

- Việc xâm phạm tài sản của người khác có được coi là vi phạm pháp luật không?

- Em đã và sẽ làm gì để thể hiện thái độ tôn trọng tài sản của người khác?

Bài giải

- Phải tôn trọng tài sản của người khác vì: đó là tài sản thuộc quyền sở hữu riêng của họ, chỉ có họ mới có quyền sử dụng và định đoạt nó.

- Việc xâm phạm tài sản của người khác được coi là vi phạm pháp luật.

- Em đã và sẽ làm để thể hiện thái độ tôn trọng tài sản của người khác:

+ Em luôn ý thức rằng không được phép sử dụng tài sản của người khác khi chưa được sự đồng ý của họ. 

+ Luôn có ý thức bảo vệ tài sản của người khác trong khả năng của mình.

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Hãy chia sẻ với các bạn những việc em đã làm thể hiện việc tôn trọng tài sản của người khác.

Bài giải

- Khi đến nhà bạn chơi, mặc dù rất nóng nhưng em cũng sẽ không tự ý bật quạt khi chưa xin phép bạn. 

- Hôm đó trời mưa, nhà bác hàng xóm đi vắng nên em đã đẩy áo quần nhà bác ấy vào trong hiện để tránh bị ướt.