KHỞI ĐỘNG

1. Tham gia trò chơi sóng xô và trả lời câu hỏi

a. Theo em, “cơn sóng” tượng trưng cho điều gì trong cuộc sống?

b. Khi thấy một ai đó gặp “sóng gió” chúng ta cần làm gì?

Bài giải

a. Theo em, “cơn sóng” tượng trưng cho những điều khó khăn mà chúng ta gặp phải trong cuộc sống.

b. Khi thấy một ai đó gặp “sóng gió” chúng ta cần: biết thông cảm và giúp đỡ họ.

KHÁM PHÁ

1. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi

MỘT LI SỮA

(Theo truyencotich.vn/qua-tang-cuoc-song/mot-li-sua.html)

Câu hỏi:

a. Cô bé đã làm gì khi thấy cậu bé nghèo hỏi xin một cốc nước?

b. Vì sao hoá đơn viện phí đã được bác sĩ Ha-uốt Ken-li thanh toán?

c. Em rút ra được bài học gì qua câu chuyện trên ?

Bài giải

a. Khi thấy cậu bé nghèo hỏi xin một cốc nước, cô bé đã: nhanh chóng đem tới một li sữa cho cậu bé nghèo. 

b. Hoá đơn viện phí đã được bác sĩ Ha-uốt Ken-li thanh toán vì: người bệnh nhân chính là cô gái năm nào cho mình sữa lúc đói bụng. 

c. Bài học được rút ra qua câu chuyện trên: Con người ta ai cũng sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống. Nếu ta biết giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn thì tới lúc ta gặp khó khăn cũng sẽ được người khác giúp đỡ lại. 

2. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

Câu hỏi

a. Em hãy nhận xét việc làm của các bạn trong tranh.

b. Em có sẵn sàng giúp đỡ người gặp khó khăn, phù hợp với khả năng của mình không? Vì sao?

c. Hãy kể thêm những hành động khác thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người góp khó khăn mà em biết.

Bài giải

a. Việc làm của các bạn trong tranh:

- Ở tranh 1,2,3,4,6, các bạn nhỏ đã thể hiện được sự thông cảm và có ý muốn giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. 

- Ở tranh 5: Bạn nhỏ đã chưa biết thông cảm, chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn, đáng thương của các em nhỏ trong trại trẻ tình thương. 

b. Em sẵn sàng giúp đỡ người gặp khó khăn, phù hợp với khả năng của mình . Vì: 

- Những người đó, họ rất cần được giúp đỡ. và khi nhận được sự giúp đỡ từ người khác, họ sẽ cảm thấy tin tưởng vào cuộc sống hơn, sống vui vẻ hơn. 

- Ai cũng có lúc gặp khó khăn, lúc nào mình có khả năng giúp được họ thì cứ giúp, vì biết đâu cũng sẽ có lúc mình cũng gặp khó khăn, cần đuọc giúp đỡ như họ. 

c. Kể thêm những hành động khác thể hiện sự cảm thông, giúp đỡ người góp khó khăn mà em biết: 

- Ở trường em, vào dịp khai giảng năm học mới, nhà trường đã tặng cho những học sinh nghèo vượt khó mỗi bạn một bộ áo quần mới để tới trường. 

- Bạn Hà là một học sinh nghèo, tuy nhà xa trường nhưng không có xe đạp để đi học. Thấy vậy, bạn Tí ngày nào cũng đi xe đạp qua nhà chở Hà cùng đến trường. 

LUYỆN TẬP

1. Liên tưởng tình huống phù hợp

a. Để cháu giúp bà nhé!

b. Nếu bạn muốn đi đâu có thể nói mình giúp nhé!

c. Chắc bố của bạn chưa hiểu bạn thôi. Mình nghĩ bố rất thương bạn.

d. Hình như bạn đang mệt. Minh sẽ nhờ cô giáo giúp bạn.

e. Mình tin rằng bạn sẽ sớm khoẻ thôi. Bạn cố gắng lên nhé!

Câu hỏi: Theo em, những lời nói trên có thể sử dụng trong trường hợp nào để thể hiện sự cảm thông và giúp đỡ người gặp khó khăn? 

Bài giải

a. Trên đường đi học về, Hoa thấy một bà cụ đang gặp khó khăn trong việc qua đường. Hoa liền đến gần và nói: "Để cháu giúp bà nhé!"

b. Khi thấy bạn học ngồi bên cạnh bị đau chân, rất khó để tự đi lại, Hùng liền nói với bạn: "Nếu bạn muốn đi đâu có thể nói mình giúp nhé!"

c. Khi thấy An đang buồn và giận vì bị bố mắng, Bình đã nói với bạn: "Chắc bố của bạn chưa hiểu bạn thôi. Mình nghĩ bố rất thương bạn."

d. Trong giờ ra chơi, Nga thấy mặt bạn Linh đỏ ửng và trán đổ mồ hôi, liền bảo: "Hình như bạn đang mệt. Minh sẽ nhờ cô giáo giúp bạn."

e. Khi đến thăm bạn bị ốm, Lan đã nói với bạn: "Mình tin rằng bạn sẽ sớm khoẻ thôi. Bạn cố gắng lên nhé!"

2. Quan sát tranh và thảo luận

Câu hỏi: Em hãy đoán xem bạn trong tranh dự định làm gì. Vì sao các bạn lại làm như vậy?

Bài giải

- Tranh 1, bạn nữ khi thấy bà lão xách đồ khệ nệ nên đang muốn lại giúp.

- Tranh 2, bạn Nam đang lo lắng khi thấy bạn học bị sổ mũi. 

- Các bạn ấy đang cảm thông và muốn giúp đỡ khi người khác gặp khó khăn. 

3. Xử lí tình huống

Tình huống 1:

Mấy hôm nay, Hưng không đi học. Giờ sinh hoạt lớp, cô giáo buổn bã thông báo:

- Như các em đã biết, mẹ bạn Hưng lớp ta bị ốm đã lâu, nay bố bạn ấy lại mới bị tai nạn giao thông. Hoàn cảnh gia đình bạn đang rất khó khăn. Chúng ta cần phải giúp bạn Hưng vượt qua khó khăn này.

Em hãy đề xuất những việc có thể làm trong khả năng của mình để giúp Hưng.

Tình huống 2: Lớp 4C có thêm một học sinh mới từ tỉnh khác chuyển về. Bạn tên là Mây, người bé nhỏ, nói tiếng địa phương nghe rất lạ và quần áo bạn mặc không giống với các bạn trong lớp. Vì vậy, Mây thường bị một số bạn nam trong lớp trêu chọc, nhại giọng nói và xì xào, bình phẩm về trang phục,... Điều này khiến Mây rất buồn và mặc cảm.

Hãy nêu ý kiến của em để giúp bạn Mây vượt qua khó khăn, tiếp tục đến lớp.

Bài giải

• Những việc em có thể làm để giúp Hưng là:

- Kêu gọi các bạn trong lớp quyên góp ủng hộ tiền để hỗ trợ tiền thuốc men cho bố mẹ bạn Hưng.

- Trong thời gian rảnh, đến nhà bạn Hưng giúp đỡ một số công việc như dọn dẹp nhà cửa.

- Thường xuyên hỏi thăm tình hình sức khỏe của bố mẹ Hưng.

• Em sẽ bảo các bạn nam dừng ngay hành động trêu chọc bạn Mây và thường xuyên nói chuyện, tâm sự với Mây để bạn ấy hòa nhập vào môi trường mới.

4. Thuyết trình ngắn về sự sẵn sàng cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn theo gợi ý sau:

- Tại sao cần phải sẵn sàng cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn?

- Em có sẵn sàng cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn bằng những lời nói và hành động phù hợp với lứa tuổi không? Vì sao?

Bài giải

- Người đang trong hoàn cảnh khó khăn sẽ rất buồn và tự ti, mặc cảm với cuộc sống. Nếu được giúp đỡ họ sẽ có niềm tin hơn vào cuộc sống. 

- Có rất nhiều cách để giúp họ vượt qua khó khăn, không những là bằng vật chất mà còn có thể bằng tinh thần.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1. Chia sẻ về những việc em đã làm để cảm thông, giúp đỡ người gặp khó khăn.

Bài giải

- Giúp em nhỏ qua đường.

- Giúp mẹ đi mua thuốc khi mẹ bị bệnh.

- Cho bạn đi cùng xe tới trường khi xe đạp của bạn bị hỏng.