KHỞI ĐỘNG

Em häy kể tên một số ngày lễ, tết dành cho trẻ em và nêu một số hoạt động thường diễn ra trong các ngày đó.

Bài giải

Một số ngày lễ, tết dành cho trẻ em và nêu một số hoạt động thường diễn ra trong các ngày đó:

- Tết thiếu nhi 01/06: Chúng em sẽ được các bác, anh, chị trong tổ/xóm sẽ tổ chức tiệc ngọt gồm bánh kẹo, hoa quả, và vui ca văn nghệ ở nhà văn hóa.

- Rằm trung thu 15/08: Chúng em sẽ được các bác, anh, chị trong tổ/xóm sẽ tổ chức tiệc ngọt gồm bánh kẹo, hoa quả, và vui ca văn nghệ ở nhà văn hóa và đi rước đèn xung quanh thôn xóm. 

KHÁM PHÁ

1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

Câu hỏi

a. Các tranh trên nói đến các quyền nào của trẻ em?

b. Em hãy kể thêm các quyền khác của trẻ em.

Bài giải

a. 

• 1: Quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc.
• 2: Quyền được giáo dục, học tập và phát triển năng khiếu.
• 3: Quyền được bày tỏ ý kiến và hội họp
• 4: Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng

b. 

• Quyền sống
• Quyền được chăm sóc sức khỏe
• Quyền vui chơi, giải trí
• Quyền giữ gìn, phát huy bản sắc
• ...

2. Em hãy đọc 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng và trả lời câu hỏi.

a. Bác Hồ đã dạy trẻ em cần thực hiện những bổn phận nào?

b. Em hãy kể thêm một số bổn phận mà trẻ em cần thực hiện.

Bài giải

a.

1. Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào
2. Học tập tốt, lao động tốt
3. Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt
4. Giữ gìn vệ sinh thật tốt
5. Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm".

b. 

• Yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ;
• Kính trọng thầy giáo, cô giáo;
• Lễ phép với người lớn, thương yêu em nhỏ, đoàn kết với bạn bè;
• Giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn theo khả năng của mình;
• ...

3. Đọc ý kiến và trả lời câu hỏi

a. Thực hiện tốt quyền trẻ em, giúp trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.

b. Thực hiện tốt quyền trẻ em, giúp trẻ em được bảo vệ, chăm sóc, giáo dục, vui chơi, giải trí, được sống và phát triển lành mạnh, bình đẳng, hạnh phúc.

c. Hiểu biết quyền trẻ em, giúp em bảo vệ lợi ích chính đáng của bản thân và tôn trọng quyển của người khác.

d. Thực hiện tốt các bổn phận của trẻ em sẽ giúp em được rèn luyện để trở thành những công dân có ích.

e. Thực hiện tốt các bổn phận của trẻ em giúp em được mọi người yêu quý hơn.

g. Chúng ta cần thực hiện tốt các bổn phận của trẻ em, vì đó là trách nhiệm của trẻ em và cũng nhằm để thể hiện quyền trẻ em.

Câu hỏi

a. Vì sao phải thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em?

b. Em hãy nêu thêm ý nghĩa của việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em.

Bài giải

a. Phải thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em vì: để bảo đảm lợi ích tốt nhất của trẻ em trong các quyết định liên quan đến trẻ em. Giúp các em ý thức được những bổn phận của mình để có trách nhiệm hơn với xã hội. 

b. Nêu thêm ý nghĩa của việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em: 

- Là điều kiện cần thiết để trẻ em phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần. 

- Thực hiện quyền trẻ em đảm bảo cho trẻ em được sống, phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, lành mạnh...

LUYỆN TẬP

1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: 

a. Các bạn trong tranh đã thực hiện quyền và bổn phận nào?

b. Hãy kể một số quyền và bổn phận của trẻ em mà bản thân đã thực hiện.

Bài giải

a. 

1. Bổn phận thực hiện an toàn giao thông, tôn trọng pháp luật.
2. Bổn phận: Tôn trọng, lễ phép với người lớn tuổi; quan tâm, giúp đỡ người già
3. Bổn phận: Yêu quê hương, đất nước
4. Bổn phận: Tôn trọng quyền riêng tư của người khác.
5. Quyền: Quyền được chăm sóc tốt nhất về sức khỏe, được ưu tiên tiếp cận, sử dụng dịch vụ phòng bệnh và khám bệnh, chữa bệnh.

b. Kể một số quyền và bổn phận của trẻ em mà bản thân đã thực hiện:

- Quyền: 

• Quyền được khai sinh
• Quyền vui chơi, giải trí
• Quyền được sống chung với cha, mẹ

- Bổn phận: 

• Tôn trọng giáo viên, cán bộ, nhân viên của nhà trường
• Học tập, rèn luyện, giữ gìn nề nếp gia đình, phụ giúp cha mẹ và các thành viên trong gia đình những công việc phù hợp với độ tuổi...

2. Em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến nào dưới đây

a. Trẻ em cần được người lớn chăm sóc nên không phải thực hiện bổn phận gì.

b. Trẻ em cần tôn trọng quyền, danh dự và nhân phẩm của người khác.

c. Trẻ em được ưu tiên tiếp cận, sử dụng dịch vụ phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh.

d. Trẻ em có quyền đi học, đến trường và được tạo điều kiện để học tập tốt.

e. Cần thực hiện quyền của trẻ em, vì trẻ em là tương lai của mỗi quốc gia, dân tộc.

Bài giải

- Đồng tình: b, c, d, e

- Không đồng tình: a.

3. Xử lí tình huống

Tình huống 1: An có năng khiếu và đam mê vẽ tranh, vì vậy An muốn bố mẹ đăng kí cho em tham gia lớp học vẽ để phát triển tài năng. Tuy nhiên, bố mẹ lại đăng kí cho An học đàn.

Nếu là An, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 2: Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, mẹ vừa sinh thêm em bé nên bố muốn Huệ học xong tiểu học thì nghỉ ở nhà trông em cho bố mẹ đi làm.

Nếu là Huệ, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 3: Hiển muốn đề xuất với nhà trường tổ chức một buổi tuyên truyền về phòng tránh xâm hại. Tuy nhiên, Hiển băn khoăn không biết mình có quyền để xuất vấn đề này không?

Nếu là bạn của Hiển, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 4: Thấy Hoa tươi cười chào hỏi các bác bảo vệ, lao công của trường, Thuỷ nói: “Chúng mình chỉ cần lễ phép, chào hỏi thầy cô giáo thôi, đâu cần phải chào hỏi các bác bảo vệ, cô lao công. `.

Nếu là Hoa, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 5: Lan kể với bạn việc được mẹ giao dọn dẹp nhà cửa, nhặt rau, nấu cơm nhưng Lan cho rằng mình còn nhỏ nên không phải làm.

Nếu là bạn của Lan, em sẽ khuyên Lan như thế nào?

Tình huống 6: Trước khi rời khỏi lớp học, An luôn nhớ tắt quạt và bóng đèn. An còn nhắc nhở các bạn trong lớp cùng thực hiện nhưng Hiếu cho rằng đây là việc của các chú bảo vệ, mình không phải làm.

Nếu là An, em sẽ khuyên Hiếu như thế nào?

Bài giải

• TH1: Thuyết phục bố cho đi học vẽ vì đây là quyền phát triển năng khiếu của mình.
• TH2: Thuyết phục bố tiếp tục cho đi học vì đây là quyền học tập, giáo dục của mình.
• TH3: Mạnh dạn đề xuất với nhà trường vì trẻ em có quyền bày tỏ ý kiến.
• TH4: Em sẽ giải thích với Thủy rằng chúng ta có bổn phận lễ phép với người lớn.
• TH5: Khuyên Lan hãy chịu khó giúp đỡ bố mẹ việc nhà trong khả năng vì đây là bổn phận yêu lao động, giúp đỡ gia đình những việc thừa sức mình.
• TH6: Em sẽ nói với Hiếu rằng đây là bổn phận giữ gìn của công, bảo vệ môi trường của chúng ta.

VẬN DỤNG

Câu hỏi 1. Chia sẻ với bạn về một lần em được giúp đỡ thực hiện quyển và một số bổn phận mà em đã thực hiện.

Bài giải

Trong đợt đại dịch covid vừa rồi, khi thấy súc khỏe có vấn đề, em đã đến trạm y tế xã và được hỗ trợ test covid. Kết quả là em bị dương tính. Em đã được các cô y tá hướng dẫn cách tự chăm sóc sức khỏe tại nhà. 

Câu hỏi 2. Em cùng bạn xây dựng bảng nói về một số quyền và bổn phận của trẻ em bằng các từ dễ nhớ. Sau đó dán ở cuối lớp để thực hiện và nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện.

Bài giải