MỞ ĐẦU

Câu hỏi. Động vật thủy sản gồm những loài nào? Chúng có vai trò gì đối với đời sống con người? Cần phải làm gì để khai thác và bảo vệ hiệu quả nguồn lợi thủy sản?

Lời giải:

Động vật thủy sản bao gồm các nhóm:

• nhóm cá (cá tra, cá bống tượng, cá chình,…);
• nhóm giáp xác (tôm càng xanh, tôm sú, tôm thẻ, tôm đất);
• nhóm động vật thân mềm (nghêu, sò huyết, hàu, ốc hương,....);
• nhóm rong;
• nhóm bò sát và lưỡng cư (cá sấu, ếch, rắn…).

Vai trò của chúng đối với đời sống con người:

• Cung cấp nguồn thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao cho con người
• Cung cấp nguồn thức ăn cho chăn nuôi
• Tạo thêm công việc cho người
• Đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí cho con người.
• Khẳng định chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Để khai thác và bảo vệ hiệu quả nguồn lợi thủy sản cần:

• Xây dựng các khu bảo tồn biển, bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái và phát triển nguồn lợi thuỷ sản.
• Hạn chế đánh bắt ở khu vực gần bờ, đặc biệt là vào mùa sinh sản; mở rộng vùng khai thác xa bờ.
• Thả các loài thuỷ sản quý hiếm vào một số nội thuỷ, vũng và vịnh ven biển nhằm làm tăng nguồn lợi, ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài thuỷ sản quý hiếm.
• Thả các loài thuỷ sản quý hiếm vào một số nội thuỷ, vũng và vịnh ven biển nhằm làm tăng nguồn lợi, ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài thuỷ sản quý hiếm.
• Thả các loài thuỷ sản quý hiếm vào một số nội thuỷ, vũng và vịnh ven biển nhằm làm tăng nguồn lợi, ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài thuỷ sản quý hiếm.
• Nghiêm cấm đánh bắt thuỷ sản bằng những hình thức có tính huỷ diệt
• Bảo vệ môi trường sống của các loài thuỷ sản.

I. Vai trò của thủy sản

Câu hỏi. Quan sát Hình 14.1 và nêu vai trò của thủy sản tương ứng với mỗi ảnh trong hình:

Lời giải:

• Hình 14.1a: Cung cấp nguồn thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao cho con người;
• Hình 14.1b: Làm cảnh
• Hình 14.1c: Cung cấp nguồn nguyên liệu cho xuất khẩu
• Hình 14.1d:  Cung cấp nguồn thức ăn cho chăn nuôi

II. Một số loài thủy sản có giá trị kinh tế cao

Câu hỏi. Quan sát Hình 14.2 và sử dụng các từ sau đây: tôm thẻ chân trắng, cá tra, cá song, cá lăng, cua biển, tôm hùm để ghép tên các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao của Việt Nam vào từng ảnh cho phù hợp.

Lời giải:

• Hình 14.2a: Cá lăng
• Hình 14.2b: Cá song
• Hình 14.2c: Tôm thẻ chân trắng
• Hình 14.2d: Cua biển
• Hình 14.2e: Tôm hùm
• Hình 14.2g: Cá tra

III. Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Câu hỏi 1. Hãy nêu những hoạt động khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản mà em biết. Ý nghĩa của các hoạt động đó là gì?

Lời giải:

Những hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và ý nghĩa của hoạt động đó:

• Hoạt động thả tôm, thả cá giống, trồng san hô tái tạo nguồn lợi thủy sản.
• Không dùng đăng chắn khai thác cá trên sông, xây dựng đường dẫn để cá vượt đập thủy điện bảo vệ đường di cư của các loài thủy sản.
• Bảo vệ rừng ngập mặn, phát triển các khu bảo tồn biển, các khu bảo tồn nội địa
• Bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản: không xả thải chất độc hại vào môi trường tự nhiên.

Câu hỏi 2. Nêu những việc nên làm, những việc không nên làm để bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Lời giải:

Những việc nên làm, những việc không nên làm để bảo vệ nguồn lợi thủy sản:

IV. Bảo vệ môi trường nuôi thủy sản

Câu hỏi. Hãy đề xuất những việc nên làm và không nên làm để bảo vệ môi trường nuôi thủy sản ở gia đình, địa phương em.

Lời giải:

Luyện tập

Câu hỏi 1. Trình bày vai trò của thủy sản và cho ví dụ minh họa. Liên hệ với thực tiễn ở địa phương em.

Lời giải:

Vai trò của thủy sản và ví dụ minh họa:

• Cung cấp thực phẩm có hàm lượng cao cho con người.
• VD: Cá hấp; Tôm chiên;..
• Cung cấp nguồn nguyên liệu cho xuất khẩu.
• VD: mắm tôm; cá đông lạnh...
• Cung cấp nguồn thức ăn cho chăn nuôi.
• VD: bột cá...
• Tạo thêm công việc cho người lao động.
• VD: nghề chế biến thủy hải sản, nghề nuôi trồng thủy sản; các nghề dịch vụ thương mại liên quan đến tiêu thụ, xuất khẩu các mặt hàng thủy sản..
• Đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí cho con người.
• VD: thủy cung...
• Khẳng định chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc

Câu hỏi 2. Để bảo vệ nguồn lợi thủy sản cần phải thực hiện những biện pháp nào? Vì sao?

Lời giải:

Để bảo vệ nguồn lợi thủy sản cần phải thực hiện những biện pháp :

• Xây dựng các khu bảo tồn biển, bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái và phát triển nguồn lợi thuỷ sản.
• Hạn chế đánh bắt ở khu vực gần bờ, đặc biệt là vào mùa sinh sản; mở rộng vùng khai thác xa bờ.
• Thả các loài thuỷ sản quý hiếm vào một số nội thuỷ, vũng và vịnh ven biển nhằm làm tăng nguồn lợi, ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài thuỷ sản quý hiếm.
• Nghiêm cấm đánh bắt thuỷ sản bằng những hình thức có tinh huỷ diệt Bảo vệ môi trường sống của các loài thuỷ sản.

Vận dụng

Câu hỏi 1. Kể tên một số loài thủy sản có giá trị kinh tế cao ở địa phương em

Lời giải:

Một số động vật thủy sản có giá trị xuất khẩu hoặc giá trị kinh tế cao: tôm càng xanh, tôm thẻ chân trắng, tôm hùm, cá ba sa, cá tra, cá tầm, cá song, cá hồi, baba....

Câu hỏi 2. Đề xuất những việc nên làm, không nên làm trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Lời giải:

HS tự thực hiện.